Υφυπουργείο Πολιτισμού

Με ιδιαίτερη χαρά εγκαινιάζω απόψε την έκθεση φωτογραφίας «Γιώργος Λανίτης: Ιστορίες μιας ζωής» και χαιρετίζω την παρουσίαση της ψηφιοποίησης του έργου του από τη Βιβλιοθήκη του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου (ΤΕΠΑΚ). Πρόκειται για μια σημαντική πρωτοβουλία καθότι συνδυάζει τη σύγχρονη τεχνολογία και την τέχνη, και συμβάλει έτσι τα μέγιστα όχι μόνο στη διάσωσή της για τις επόμενες γενιές αλλά και τη διάχυσή της, καθιστώντας την προσιτή σε ένα ευρύτερο κοινό.
Η ψηφιοποίηση του φωτογραφικού αρχείου του Γιώργου Λανίτη αποτελεί ένα έργο μεγάλης κλίμακας και σημασίας, το οποίο απαιτούσε δουλειά και αφοσίωση ετών. Από το 2017 έως το 2023, ψηφιοποιήθηκε με σύγχρονα μέσα και καταχωρήθηκε από τη Βιβλιοθήκη του ΤΕΠΑΚ στην ηλεκτρονική πλατφόρμα «Αθηνά». Με τον τρόπο αυτό διασώθηκε σημαντικός όγκος από το πολύτιμο έργο του. Το ψηφιοποιημένο αρχείο περιλαμβάνει 2.720 φωτογραφίες, μερικές από τις οποίες διασώθηκαν από το σπίτι του φωτογράφου στο Μπέλαπαϊς το 1974.
Τον Ιούλιο του 1974, ο Γιώργος Λανίτης έχασε, μαζί με το ίδιο του το σπίτι και την περιουσία του, τον φωτογραφικό του εξοπλισμό και σχεδόν όλα του τα αρνητικά και τη συλλογή των φωτογραφιών του. Η ψηφιοποίηση λοιπόν διασφαλίζει ότι κάτι τέτοιο δεν θα ξανασυμβεί.
Το έργο της διάσωσης του αρχείου ήταν όχι μόνο κοπιώδες αλλά και πρωτοποριακό και πολύτιμο, όπως ακριβώς και η συμβολή του φωτογράφου στην ιστορία της κυπριακής φωτογραφίας. Το ψηφιοποιημένο αρχείο πέτυχε να αποδώσει με αυθεντικό τρόπο την αγάπη του Γιώργου Λανίτη για τον άνθρωπο, την Κύπρο και την ιστορία της. Όντας πολίτης του κόσμου, όπως έχει χαρακτηριστεί, ο Λανίτης ταξίδεψε σε πολλά μέρη του πλανήτη και κατέγραψε με την κάμερά του την ιστορία του δεύτερου μισού του εικοστού αιώνα, διατηρώντας την ταυτότητα του τόπου του. Το αρχείο βρίθει προσωπικοτήτων, γεγονότων και εκδηλώσεων τόσο στην Κύπρο όσο και σε πολλές χώρες του κόσμου, και αποτελεί φόρο τιμής στον άνθρωπο και καλλιτέχνη Γιώργο Λανίτη, αλλά και κληρονομιά για τις μελλοντικές γενεές.
Η ζωή και το έργο ενός ανθρώπου που αγάπησε με πάθος τη δουλειά του αποτελούν επίσης παρακαταθήκη.
Γεννημένος στην Αμμόχωστο το 1936 και με καταγωγή από τη Λάνεια Λεμεσού, ο Γιώργος Λανίτης φοίτησε Επικοινωνία και Τέχνες στο London College of Printing and Graphic Arts, απ’ όπου κι αποφοίτησε με άριστα. Σπούδασε επίσης Δημιουργική Φωτογραφία στη Γερμανία και Κινηματογράφο στο Δυτικό Βερολίνο.
Η επαγγελματική του πορεία περιλαμβάνει θητείες σε σημαντικά Μέσα Ενημέρωσης, όπως είναι η εφημερίδα «Times of Cyprus» και στο B.B.C. Διορίστηκε επίσης Αρχικινηματογραφιστής και Τμηματάρχης Διεθνών και Δημοσίων Σχέσεων στο Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου. Εργάστηκε ως Σύμβουλος Τύπου στην Κυπριακή Υπάτη Αρμοστεία στο Λονδίνο και εξελέγη Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Τεχνών της Κοινοπολιτείας. Υπήρξε εκδότης του περιοδικού «Cyprus Diplomatist» και για 24 χρόνια διατηρούσε τακτική στήλη στην εβδομαδιαία εφημερίδα «The Cyprus Weekly». Και όλα αυτά αφήνοντας έντονο το στίγμα του στην προώθηση της Κύπρου διεθνώς.
Η καλλιτεχνική του πορεία ακόμη πιο πλούσια. Σε ηλικία 17 ετών οργανώνει την πρώτη φωτογραφική του έκθεση στην Κύπρο, ενώ, όντας ακόμη φοιτητής στο Λονδίνο, κέρδισε τη διάκριση του Εταίρου της Βασιλικής Φωτογραφικής Εταιρείας της Βρετανίας λόγω της επίδοσής του στην καλλιτεχνική φωτογραφία. Το 1957 εξελέγη Εταίρος της Βασιλικής Εταιρείας Τεχνών της Βρετανίας. Επίσης, βοήθησε στη δημιουργία της πρώτης πινακοθήκης αφηρημένης τέχνης και φωτογραφίας στο Λονδίνο, το «New Vision Centre», αποδεικνύοντας την πρωτοποριακή του σκέψη. Επιστρέφοντας στην Κύπρο, εντυπωσίασε με την έκθεση φωτογραμμάτων και τη συνεργασία του με τον Γιώργο Πολ Γεωργίου, διαδραμτίζοντας κρίσιμο ρόλο στην πολιτιστική διάδοση και αναγνώριση της φωτογραφικής τέχνης στην Κύπρο κατά τον εικοστό αιώνα, ενώ το 1960 ίδρυσε τη Φωτογραφική Εταιρεία Κύπρου. Μέσα από τον φακό του κατάφερε να αποτυπώσει προσωπικότητες της διεθνούς σκηνής, δίνοντας έμφαση στον πολιτισμό και την ιστορία. Δεν θα μπορούσα να μην αναφερθώ και στο γεγονός ότι σκηνοθέτησε περίπου 15 ταινίες.
Ο Γιώργος Λανίτης, με το πλούσιο του έργο, έχει τιμηθεί με υψηλές πολιτιστικές διακρίσεις ως μια μορφή που έχει συνεισφέρει σημαντικά τόσο στην τέχνη όσο και στην κοινωνική ζωή της Κύπρου.
Το 2004, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας του απένειμε την υψηλότερη πολιτιστική διάκριση για τη συμβολή του στις Τέχνες. Εκτιμώντας την προσφορά του, το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού επίσης του απένειμε το Αριστείο Γραμμάτων, Τεχνών και Επιστημών το ίδιο έτος.
Το 2005, μια βδομάδα πριν τον θάνατό του, οι τότε Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, το σημερινό Τμήμα Σύγχρονου Πολιτισμού του Υφυπουργείου Πολιτισμού, εξέδωσαν το λεύκωμα «Γιώργος Λανίτης – 50 Χρόνια Φωτογραφίας» ως ελάχιστο φόρο τιμής. Ένα λεύκωμα στο οποίο διαγράφεται μισός αιώνας της καλλιτεχνικής του πορείας: πορτρέτα επώνυμων και ανώνυμων ανθρώπων, τοπία, μεταξοτυπίες, ψηφιακή φωτογραφία, κ.ά.
Κλείνοντας, θα ήθελα να συγχαίρω το ΤΕΠΑΚ δια μέσου του Πρύτανη, αγαπητού φίλου Καθηγητή Παναγιώτη Ζαφείρη. Συγχαρητήρια επίσης στο Τμήμα Πολυμέσων και Γραφικών Τεχνών, καθώς και στη Βιβλιοθήκη του ΤΕΠΑΞ και τον Διευθυντή της κ. Μάριο Ζέρβα για το τεράστιο έργο της ψηφιοποίησης. Ευχαριστίες στην επιμελήτρια της έκθεσης κα Έλενα Στυλιανού, αλλά και σε όλους όσοι μετείχαν ή στήριξαν για την επιτυχή αυτή διοργάνωση.
Θερμές ευχαριστίες οφείλουμε στην κα Ανδρούλλα Λανίτη, αφοσιωμένη σύζυγο του Γιώργου Λανίτη, η οποία τον στήριξε αδιάκοπα καθ’ όλη τη διάρκεια της καλλιτεχνικής του πορείας. Η ανεκτίμητη συνεισφορά της στη διάσωση και προβολή του έργου του είναι αδιαμφισβήτητη. Είναι μεγάλη τιμή για εμάς να την έχουμε σήμερα μαζί μας σε αυτή την εκδήλωση, η οποία στην ουσία αποτελεί επίσης και μια τελετή μνήμης και τιμής για έναν τεράστιο άνθρωπο της τέχνης: τον σκαπανέα της τέχνης, της φωτογραφίας και του ντοκιμαντέρ στην Κύπρο.
Είναι ιδιαίτερη τιμή και τύχη για εμένα να βρίσκομαι εδώ για να τελέσω εγώ τα εγκαίνια αυτής της σημαντικής έκθεσης. Ο Γιώργος Λανίτης ήταν αγαπητός φίλος των γονιών μου και έχω πολλές αναμνήσεις από θρυλικά γεύματα στο σπίτι τους, αλλά και από τις ιστορίες που μοιραζόταν μαζί μας με έναν μοναδικό τρόπο και πάντα με μια μεγάλη δόση του ιδιαίτερου του χιούμορ. Ο Γιώργος Λανίτης ήταν μια πολυσχιδής και χειμαρρώδης προσωπικότητα που πάντα με εντυπωσίαζε.
Η σημερινή εκδήλωση ενισχύει τη δέσμευσή μας, ως Υφυπουργείο Πολιτισμού, να αναδείξουμε και να υποστηρίξουμε ακόμη περισσότερο τον πολιτιστικό πλούτο της Κύπρου, διασφαλίζοντας ότι το σπουδαίο έργο καλλιτεχνών, όπως είναι το έργο και το πολύτιμο φωτογραφικό αρχείο του Γιώργου Λανίτη, συνιστώντας ένα αξιομνημόνευτο κεφάλαιο στην ιστορία της κυπριακής τέχνης, θα συνεχίσουν να εμπνέουν και να διαπαιδαγωγούν τις μελλοντικές γενιές.
Είναι σημαντικό άλλωστε να διατηρήσουμε ζωντανή τη μνήμη των ανθρώπων που έχουν συνεισφέρει τα μέγιστα στην τέχνη και τον πολιτισμό της χώρας μας, διατηρώντας την καλλιτεχνική τους συνεισφορά ανεξίτηλη στο χρόνο.
Θερμά συγχαρητήρια σε όλους.

09/04/2024

Χαιρετισμός της Υφυπουργού Πολιτισμού δρος Βασιλικής Κασσιανίδου στα εγκαίνια της Έκθεσης Φωτογραφίας «Γιώργος Λανίτης: Ιστορίες μιας ζωής»

Πληροφορίες Επικοινωνίας