|
Cyprus Archaeological Digitization Programme (CADiP)
Τον Οκτώβριο του 2009 το Τμήμα Αρχαιοτήτων προχώρησε στην εφαρμογή ενός προγράμματος ψηφιοποίησης της πολιτιστικής κληρονομιάς (αρχαιολογικοί χώροι, μνημεία, επισκοπήσεις, ελεγχόμενες περιοχές, περιοχές υπό επίταξη), εισάγοντας το Cyprus Archaeological Digitization Programme (CADiP).
Το Τμήμα Αρχαιοτήτων θεωρεί την ψηφιοποίηση ως έναν από τους σημαντικότερους άξονες της δουλειάς του, μέσω της οποίας διασφαλίζει την προστασία πολύτιμου αρχειακού υλικού. Στόχος του Τμήματος είναι η δημιουργία μιας ολοκληρωμένης ψηφιακής βάσης δεδομένων, η οποία θα ενισχύσει την αποδοτικότητα και θα συμβάλει στην καλύτερη διαχείριση του Κυπριακού Αρχαιολογικού υλικού, μέσω της εφαρμογής του Συστήματος Γεωγραφικών Πληροφοριών (GIS). Το πρόγραμμα ψηφιοποίησης παρέχει επίσης στο Τμήμα Αρχαιοτήτων τη δυνατότητα για πιο αποτελεσματική αποθήκευση και διαχείριση τεράστιου όγκου δεδομένων, για σκοπούς ανάλυσης, μελέτης, ή δημοσίευσης.
Το CADiP ξεκίνησε το 2009 ως Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα, συγχρηματοδοτούμενο από το Χρηματοδοτικό Μηχανισμό της Νορβηγίας και την Κυπριακή Δημοκρατία. Το πρόγραμμα διήρκησε από τον Οκτώβριο του 2009 μέχρι τον Απρίλιο του 2011. Μετά την ολοκλήρωση του Ευρωπαϊκού Προγράμματος το Τμήμα Αρχαιοτήτων συνέχισε το πρόγραμμα ψηφιοποίησης μέσω του Κρατικού προϋπολογισμού, με μόνιμους αρχαιολογικούς λειτουργούς και με αγορά υπηρεσιών από αρχαιολόγους.
Η βάση δεδομένων CADiP σχεδιάστηκε από τον Δρα. Απόστολο Σαρρή και το Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Κρήτης. Το σχήμα που χρησιμοποιήθηκε για το σχεδιασμό του CADiP βασίστηκε στα λογισμικά MySGL and ArcGIS και σχεδιάστηκε ακολουθώντας πρότυπα από διεθνείς βάσεις δεδομένων και προηγούμενες εφαρμογές σε πολιτιστικό υλικό. Την προμήθεια, την εγκατάσταση, την εφαρμογή, την εκπαίδευση, τη λειτουργική υποστήριξη και συντήρηση του εξοπλισμού (hardware) και του λογισμικού (software) ανέλαβε ιδιωτική εταιρεία μέσω σύμβασης.
Το CADiP έχει ως στόχο την ψηφιοποίηση: α) των Κηρυγμένων Αρχαίων Μνημείων Α’ Πίνακα (Αρχαία Μνημεία που βρίσκονται σε κρατική γη) και Αρχαίων Μνημείων Β’ Πίνακα (Αρχαία Μνημεία που βρίσκονται σε ιδιωτική γη), σύμφωνα με τον Περί Αρχαιοτήτων Νόμο της Κυπριακής Δημοκρατίας, β) των Κινητών Αρχαιολογικών Ευρημάτων που εκτίθενται στο Κυπριακό Μουσείο, τα Επαρχιακά Αρχαιολογικά Μουσεία, τα Τοπικά Αρχαιολογικά Μουσεία και τα Μουσεία Λαϊκής Τέχνης, που ανήκουν στην Κυπριακή Δημοκρατία και όλων τα Κινητών Αρχαιολογικών Ευρημάτων, που φυλάσσονται στις αποθήκες των Μουσείων, γ) των Ελεγχόμενων περιοχών (περιοχές που περιβάλλουν Αρχαία Μνημεία και οι οποίες με βάση το νόμο προστατεύονται με την απαγόρευση ανέγερσης οποιουδήποτε κτιρίου σε κοντινή απόσταση από το Μνημείο), δ) των περιοχών υπό προσωρινή επίταξη (περιοχές τις οποίες επίταξε με βάση το νόμο το Τμήμα Αρχαιοτήτων για μικρό χρονικό διάστημα για αρχαιολογική έρευνα και τέλος, ε) των Επισκοπήσεων (περιοχές όπου έχουν διεξαχθεί αρχαιολογικές επισκοπήσεις).
Έχουν δημιουργηθεί πέντε θεματικές βάσεις δεδομένων σύμφωνα με τους πέντε θεματικούς άξονες που αναφέρθηκαν πιο πάνω. Σε κάθε μία από τις πέντε βάσεις δημιουργούνται ψηφιακές φόρμες για κάθε ξεχωριστή καταχώρηση. Για κάθε καταχώρηση καταγράφονται αρχαιολογικές, ιστορικές, τεχνικές και διοικητικές πληροφορίες μαζί με ψηφιοποιημένα σχέδια , φωτογραφίες, χάρτες, αποτυπώσεις και βιβλιογραφία.
Μέχρι τώρα (Αύγουστος 2016) έχουν ψηφιοποιηθεί 1517 Αρχαία Μνημεία, 14731 Κινητά Αρχαιολογικά Ευρήματα και 3440 Επισκοπήσεις.
Προς το παρών η βάση δεδομένων του CADiP είναι προσβάσιμη μόνο στους υπαλλήλους του Τμήματος Αρχαιοτήτων και μόνο μέσα από τις εγκαταστάσεις του Τμήματος. Παρ’ όλα αυτά υπάρχει η πρόνοια στο μέλλον, ένα επιλεγμένο δείγμα της βάσης δεδομένων CADiP να γίνει προσβάσιμο μέσω διαδικτύου και σε εξωτερικούς χρήστες. Το υλικό που θα διατεθεί στο διαδίκτυο θα επιλεγεί κάτω από κριτήρια όπως αν το συγκεκριμένο υλικό είναι δημοσιευμένο ή όχι, τα πνευματικά δικαιώματα του υλικού, κ.α. Δικαίωμα για πλήρη πρόσβαση στη βάση δεδομένων θα δίνεται σε εξωτερικούς χρήστες μόνο μετά από γραπτή εξουσιοδότηση της διευθύντριας του Τμήματος Αρχαιοτήτων.
 
CYPRUS ARCHAEOLOGICAL DIGITIZATION PROGRAMME (CADiP)
Το «Cyprus Archaeological Digitization Programme» είναι ένα πρόγραμμα που στόχο έχει την αύξηση της αποδοτικότητας και την αναβάθμιση της διαχείρισης των Αρχαίων Μνημείων και κινητών ευρημάτων μέσω της εφαρμογής ενός Συστήματος Γεωγραφικών Πληροφοριών (GIS), με τελικό σκοπό την καλύτερη προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς της Κύπρου. Το πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται από το Χρηματοδοτικό Μηχανισμό της Νορβηγίας www.eeagrants.org και θα έχει διάρκεια δύο χρόνων.
Το «Cyprus Archaeological Digitization Programme» πρακτικά έχει δύο στόχους:
• την ψηφιοποίηση του συνόλου των κηρυγμένων Αρχαίων Μνημείων Α΄ Πίνακα (Αρχαία Μνημεία που βρίσκονται σε κρατική γη) και Β΄ Πίνακα (Αρχαία Μνημεία που βρίσκονται σε ιδιωτική γη) καθώς και των περιοχών όπου έχουν διεξαχθεί Αρχαιολογικές Επισκοπήσεις, των Ελεγχόμενων Περιοχών και των τεμαχίων που είναι υπό Επίταξη από το Τμήμα Αρχαιοτήτων.
• την εφαρμογή ενός πιλοτικού προγράμματος ψηφιοποίησης των κινητών ευρημάτων που έχουν βρεθεί στην Επαρχία Πάφου μέχρι το 1975 και βρίσκονται στο Επαρχιακό Μουσείο Πάφου.
Οι στόχοι του προγράμματος θα υλοποιηθούν με την εφαρμογή ενός Συστήματος Γεωγραφικών Πληροφοριών (GIS), το οποίο θα ενοποιήσει τα γεωγραφικά με τα αρχαιολογικά δεδομένα και θα είναι πολύτιμο εργαλείο στην λήψη αποφάσεων αναφορικά με την διαχείριση των Αρχαίων Μνημείων. Το GIS θα είναι συνδεδεμένο με μια βάση δεδομένων, η οποία θα περιλαμβάνει περιγραφικές και τεχνικές πληροφορίες σε σχέση με τα Αρχαία Μνημεία και τα κινητά ευρήματα.
Με την ολοκλήρωση του προγράμματος μια πλήρως ψηφιοποιημένη βάση δεδομένων θα βρίσκεται στη διάθεση του προσωπικού του Τμήματος Αρχαιοτήτων, η οποία θα περιλαμβάνει περίπου 1300 Αρχαία Μνημεία σε όλη την Κύπρο και περίπου 5000 κινητά ευρήματα από την Επαρχία Πάφου. Η ψηφιοποίηση των κινητών ευρημάτων αναμένεται να συνεχίσει και μετά την ολοκλήρωση του «Cyprus Archaeological Digitization Programme» με σκοπό την ψηφιοποίηση του συνόλου των κινητών αρχαιοτήτων.
Το πρόγραμμα ψηφιοποίησης επιπλέον προβλέπει την δημιουργία ιστοσελίδας στην οποία το ευρύ κοινό θα μπορεί να έχει πρόσβαση σε μια περιληπτική εκδοχή των δεδομένων που αφορούν τα Αρχαία Μνημεία καθώς και στα δημοσιευμένα κινητά ευρήματα. Οι ενδιαφερόμενοι μελετητές οι οποίοι θα επιθυμούν πλήρη πρόσβαση στο ηλεκτρονικό αρχείο, θα μπορούν να το πράξουν μετά από γραπτή συγκατάθεση από τον Διευθυντή του Τμήματος Αρχαιοτήτων.
Σε συνδυασμό με την αναβάθμιση της διαχείρισης από το Τμήμα Αρχαιοτήτων προβλέπεται ότι η ψηφιοποίηση θα εξασφαλίσει την μελλοντική βιωσιμότητα και διατήρηση πολύτιμων αρχειακών πληροφοριών και θα προσελκύσει περισσότερους μελετητές και φοιτητές, προωθώντας τον κυπριακό πολιτισμό.
ΥΠΟΓΡΑΦH ΣΥΜΒΟΛAIΟΥ
Το Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων, Τμήμα Αρχαιοτήτων, ανακοινώνει την υπογραφή συμβολαίου με την ιδιωτική εταιρεία H. S. Data Ltd, που πραγματοποιήθηκε στις 20 Οκτωβρίου 2009, για τους σκοπούς υλοποίησης του προγράμματος ψηφιοποίησης «Cyprus Archaeological Digitization Programme».
Το πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται από το Χρηματοδοτικό Μηχανισμό της Νορβηγίας και σκοπό έχει την ψηφιοποίηση του συνόλου των κηρυγμένων Αρχαίων Μνημείων και την εφαρμογή ενός πιλοτικού προγράμματος ψηφιοποίησης των κινητών ευρημάτων που έχουν βρεθεί στην Επαρχία Πάφου μέχρι το 1975.
|